ผมร่วงเป็นหย่อมหรือผมร่วงเป็นกระจุกอันตรายไหม ?

ดิฉันอายุ 25 ปี มีอาการผมร่วง เป็นวงที่ศีรษะบริเวณส่วนบนเป็นอยู่หย่อมเดียว ไม่มีอาการคันดิฉันเป็นอะไรคะ สาเหตุมาจากอะไร และมันจะกระจายไหมคะ
จากประวัติที่เล่ามาน่าจะเป็นผมร่วงเป็นหย่อม ๆ หรือที่เรียกว่า alopecia areata ลักษณะของผมร่วงแบบนี้จะร่วงเป็นวงกลมหรือเป็นส่วนหนึ่งของวง กลม อาจเป็นเพียงหย่อมเดียวหรือ 2-3 หย่อม หรือเป็นเกือบทั้งศีรษะเลยก็ได้ พื้นของวงที่มีผมร่วงอาจเป็นสีชมพูอ่อนๆ หรือเป็นสีของหนังศีรษะปกติ อาจเป็นกับขนบริเวณอื่นด้วยเช่น ขนคิ้ว หนวด เครา หรือขนที่ลำตัวด้วย
สาเหตุของโรคไม่ทราบแน่ชัดว่าเกิดจากอะไร แต่พบว่าเป็นภาวะความผิดปกติของการทำงานของภูมิคุ้มกันอย่างหนึ่ง (autoimmune condition) ทำให้เกิดมีภูมิคุ้มกันต่อต้านต่อเซลล์รากผมของตัวเองหรือขนของตนเอง พบมากขึ้นในกรณีที่มีประวัติคนในครอบครัวเคยเป็นโดยพบได้ประมาณ 10-20 % เทียบกับ 17% ในประชากรปกติ บางสมมุติฐานเชื่อว่าเกิดตามหลังการติดเชื้อไวรัสบางชนิด แต่ยังไม่มีหลักฐานยืนยันชัดเจน
พบได้มากที่สุดในคนอายุ 15 – 29 ปี ส่วนใหญ่จะเป็นเฉพาะที่คือน้อยกว่า 50 % ของศีรษะ แต่พบว่ามี ประมาณ 7 % ของผู้ที่มีผมร่วงชนิดนี้ที่จะกลายไปเป็นผมร่วงทั้งหนังศีรษะได้ ส่วนใหญ่ผมร่วงทั้งศีรษะจะเกิดภายใน 6 เดือน หลังจากผมเริ่มร่วง และอาจพบร่วมกับผมร่วงศีรษะล้านจากกรรมพันธุ์ได้
มีข้อเท็จจริงเกี่ยวกับ : โรคผมร่วงเป็นหย่อม ที่ควรทราบ

เคยได้ยินมาว่าผมร่วงชนิดนี้พบร่วมกับบางภาวะ มีภาวะอะไรบ้างคะ ที่สามารถพบร่วมกันได้
ภาวะที่พบร่วมได้มี

1. ผื่นแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis) พบร่วมได้ 9-26% โดยถ้าพบผื่นแพ้ผิวหนังร่วมด้วยถือว่าพยากรณ์ของโรคไม่ค่อยดี
2. โรคด่างขาว (Vitiligo) พบร่วมได้ 1.8-3%
3. โรคของต่อมไทรอยด์ (Thyroid disease) พบร่วมได้ 0.85-14.7%
4. โรคของเส้นเลือดและคอลลาเจน (Collagen – vascular disease) พบได้ประมาณ 0.6-2%
5. โรคกังวล (Anxiety) ภาวะทางจิต ผิดปกติเช่นซึมเศร้า , หวาดกลัว ร่วมได้ 17-22%

อาจพบว่ามีความผิดปกติของเล็บร่วมด้วยประมาณ 7- 50% โดยมักพบในผู้ที่มีผมร่วงเป็นหย่อมแบบรุนแรง ลักษณะของเล็บที่ผิดปกติ อาจเป็นแบบ เล็บเป็นหลุม เล็บหนาตัว มีเส้นสีขาวหรือสีแดงที่เล็บเป็นต้น

รักษาได้อย่างไร มีโอกาสกลายไปเป็นมะเร็งไหมคะ?
โรคนี้ไม่เป็นอันตรายร้ายแรง และไม่มีความสัมพันธ์กลับโรคมะเร็งแต่อย่างใด แต่มักส่งผลเสียต่ออารมณ์และจิตใจ เนื่องจากทำให้สูญเสียบุคลิกภาพ สูญเสียความมั่นใจในการพบปะกับบุคคลอื่น ส่วนใหญ่มักหายเองภายใน 6 -24 เดือน แม้จะไม่ได้รับการรักษาเลย

กลับเป็นอีกได้หรือไม่ มีอะไรเป็นตัวกระตุ้นการเกิด ?
อาจกลับเป็นใหม่ได้อีก มีการศึกษาโดยทำในผู้ที่ผมร่วงชนิดนี้ 736 คน พบว่ามีผู้ที่กลับเป็นซ้ำประมาณ 90% ภายใน 5 ปี ปัจจัยที่สามารถกระตุ้นการเกิดผมร่วงแบบนี้ ซึ่งพบประมาณ 15% ของผู้ป่วย คือ

1. ภาวะความเจ็บป่วย เป็นไข้
2. ยาบางชนิด
3. การตั้งครรภ์
4. อุบัติเหตุ การบาดเจ็บ
5. ความเครียด ความกังวล หรือมีการเปลี่ยนแปลงใหญ่ในชีวิตเกิดขึ้น แม้กระทั่งการฝันร้ายก็มีรายงานว่าทำให้เกิดได้

แนวทางการรักษาโรคผมร่วงเป็นหย่อมๆ คือ

1. การรักษาส่วนใหญ่นิยมใช้คอติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) มีทั้งในรูปของยาทาเฉพาะที่ ยากิน และยาฉีดเข้าผิวหนังบริเวณที่ผมร่วง แม้จะขึ้นได้ประมาณ 90% ของผู้ที่รักษาและขึ้นภายใน 4-6 สัปดาห์หลังได้รับการรักษา และคงอยู่ประมาณ 3 เดือน หลังหยุดการรักษา
2. การใช้ยาไมนอกซิดิลแบบเฉพาะที่ นิยมใช้ความเข้มข้นที่ 5% บริเวณที่มีผมร่วงวันละ 2 ครั้ง พบว่าการได้ผลประมาณ 8-45% และจะเริ่มเห็นผลหลังการใช้ 12 สัปดาห์ แต่จะต้องใช้ต่อเนื่องไปอีก ผลข้างเคียงของยาตัวนี้คือทำให้เกิดขนดกทั่วร่างกายแม้จะเป็นแบบยาทาภายนอก (พบประมาณ 5% ) และระคายเคือง ( พบประมาณ 7%)
3. การใช้ยาอิมมูโนเฉพาะที่ (Topical immunotherapy) ได้ผลประมาณ 30-50% แต่ผลการรักษาค่อนข้างช้า คือ เริ่มเห็นผลการรักษาที่ 12 เดือนหลังการรักษา และการกลับเป็นซ้ำสูงถึง 63 %
4. แอนทราลิน (Anthralin) ใช้ความเข้มข้น 0.2- 1% ผลการรักษาแตกต่างกันตั้งแต่ 20-75% จะเริ่มเห็นผลการรักษาที่ประมาณ 11 สัปดาห์ขึ้นไป

นอกจากนี้ยังมีการรักษาอื่นๆ อีกเช่น การใช้แสง PUVA, การให้เคมีบำบัดชนิดกินหรือฉีดซึ่งจะใช้การรักษาวิธีใดที่เหมาะสมควรพบแพทย์ก่อน การเลือกการรักษาควรเลือกจากวิธีการที่มีผลข้างเคียงน้อยกว่าเป็นลำดับต้นก่อนในการเลือกการรักษา

- โรคผมร่วงเป็นหย่อม ๆ
- สารพันปัญหาเกี่ยวกับผมร่วง
- สาเหตุหลักของอาการผมร่วง
- ชนิดของอาการผมร่วง